Jak zaplanować budowę domu energooszczędnego?

Dom energooszczędny zapewnia wyjątkowy komfort. Dotyczy to przede wszystkim temperatury wnętrz i  –  co się z tym nierozerwalnie wiąże – rachunków za ogrzewanie. W dobrze zaprojektowanym i zaizolowanym budynku ciepło nie tylko nie ucieka z pomieszczeń, ale jest do nich bezpłatnie dostarczane dzięki energii słonecznej.

W domu energooszczędnym rachunki eksploatacyjne są nawet o kilkadziesiąt procent niższe niż w  budynku standardowym. Taki efekt można uzyskać pod warunkiem, że wcześniej zainwestuje się w odpowiednio dobrze zaizolowane przegrody zewnętrzne i zadba o pozostałe elementy. Aby budynek w praktyce okazał się rzeczywiście energooszczędny, najważniejsze są: projekt domu, materiały budowlane i wykonawstwo.

Projekt domu jest kluczowy dla całej inwestycji. Najlepsze efekty, jeśli chodzi o energooszczędność, przyniesie budowa domu o jak najprostszej i najbardziej zwartej bryle. Oczywiście dobre izolacje można zastosować także w budynku o wyszukanej architekturze i skomplikowanej konstrukcji, ale w takim domu znacznie trudniej jest wyeliminować ryzyko pojawienia się mostków termicznych. Mostki to miejsca, przez które w niekontrolowany sposób ucieka ciepło. Najczęściej powstają na załamaniach konstrukcji oraz na styku materiałów. Aby ich uniknąć, w domach pasywnych nie buduje się na przykład wykuszy, lukarn i innych elementów architektonicznych, które komplikują wykonawstwo, a zamiast tradycyjnych balkonów stosuje się konstrukcje samonośne.

Bryła domu energooszczędnego powinna być nie tylko prosta, ale także zwarta. Rozłożysty budynek jest znacznie trudniejszy (i kosztowniejszy) do ogrzania niż dom o zwartej konstrukcji. Przeglądając projekty domów, warto uważniej przyjrzeć się parterowym budynkom z poddaszem użytkowym, w większości bowiem spełniają te warunki. Charakteryzują się zwartą zabudową. Dom energooszczędny powinien też posiadać dach o odpowiedniej konstrukcji – najlepiej dwuspadowy o kącie nachylenia 30-45 stopni,

Odpowiednio dobrany projekt to duża część sukcesu, nie mniej ważne jest jednak wykonawstwo, jakość materiałów, a także sposób usytuowania budynku. Dom, który ma być ciepły, pozbawiony mostków termicznych, powinien zostać zbudowany z wyjątkową starannością. Szczególną uwagę należy zwrócić na sposób położenia izolacji, która powinna szczelnie otulać całą ogrzewaną część budynku. Za najlepsze pod tym względem uważa się połączenia klejone z dociskiem mechanicznym. Za szczelność poszczególnych przegród powinna odpowiadać tylko jedna powłoka (w przypadku ścian jest to tynk wewnętrzny). Szczególną uwagę należy zwrócić na sposób montażu okien, ponieważ przy tej okazji bardzo często dochodzi do powstawania mostków cieplnych. Okolicami o szczególnej wrażliwości są również miejsca wprowadzenia przyłączy.

Materiały, które zostaną użyte do budowy ścian, powinny cechować się niskim współczynnikiem przenikania ciepła i wysoką bezwładnością termiczną. Ta ostatnia wartość gwarantuje, że zimą ściany przez dłuższy czas zatrzymają ciepło, a latem pokoje nie nagrzeją się nadmiernie.

Dom, aby był rzeczywiście energooszczędny, powinien korzystać z energii odnawialnej. Temu celowi służą odpowiednie instalacje (kolektory słoneczne, panele fotowoltaiczne, pompy ciepła), ale bez nich korzystanie z darmowej energii słonecznej również jest możliwe. Wystarczy odpowiednio usytuować budynek na działce i stosownie do lokalizacji rozplanować przeszklenia. Zimowe promienie słoneczne skutecznie ogrzeją wnętrza, o ile będą mieć do nich dostęp. Dlatego od strony południowej warto umieścić pokój dzienny z dużymi oknami. Natomiast od strony północnej liczba przeszkleń powinna być zminimalizowana. Północ to dobra lokalizacja na pomieszczenia gospodarcze.